Gisteravond zond de NOS het verkiezingsdebat uit voor de lijsttrekkers voor de Europese verkiezingen. Een avond vol retoriek, ingestudeerde oneliners en politieke manoeuvres. Soms net wat te onhandig of onwennig gebracht. We zaten af en toe te kijken naar de B-keuze. Voor mij als politicus-zonder-partij en nieuwsjunk, een heerlijke avond. Ik kon het niet laten er – fris van de lever tot net na 12 uur – een Sterk verhaal over te schrijven en die aan jullie uit te serveren bij de koffie. Wat heb ik gezien en geleerd?
Deze nieuwsbrief ontvangen? Klik op contact en zet in het bericht ‘Nieuwsbrief’
Een korte samenvatting:
Het debat was een bonte verzameling van vooral onbekende gezichten. Voor velen was het een uitdaging om te volgen wie wie was. Een continu naambordje in beeld zou een welkome aanvulling zijn geweest. Ook wel verfrissend. Zo zat ik het eens te zijn met een man die van de SP, Gerrie Elfrink, bleek te zijn. Normaal niet mijn kleur. Blijkbaar luister ik in een debat met bekende politici toch met voorgeprogrammeerde oren.
Het werd al snel duidelijk dat niet elke politicus het debatteren even goed in de vingers heeft. Anna Strolenberg van Volt bracht verfrissing in het debat en was voor mij de ontdekking van de avond, terwijl Sander Smit van BBB mij teleurstelde met zijn beperkte retoriek. Hij leek de wei ingestuurd met één oneliner over de Real Deal en dat is te weinig om een heel debat op te drijven. Voor de communicado’s: het dak van het messagehouse was ingevuld, maar de rest niet.
PVV
Geert Wilders mag dan een controversiële figuur zijn, zijn debatteerkwaliteiten worden door vriend en vijand erkend. Helaas geldt dit niet voor elke PVV’er, zoals bleek tijdens het debat. Een goede training en voorbereiding zou voor EU-lijsttrekker Sebastiaan Stoteler geen overbodige luxe zijn. Het viel op dat non-verbale communicatie een grote rol speelt in hoe standpunten overkomen. Stoteler heeft een soort zenuwachtige grijns wanneer hij naar zijn opponent luistert waardoor het lijkt alsof hij zijn tegenstander vrolijk toelacht. In mediatrainingen is een belangrijke tip om niet te knikken in bijvoorbeeld een televisieinterview. Je lijkt dan te bevestigen wat je opponent of de interviewer zegt; terwijl je het er helemaal niet mee eens bent. Vergelijk dat lachen van Stoteler eens met het effectief misprijzend hoofdschudden van de roerganger van de PVV als zijn tegenstander aan het spreken is.
De GL/PVDA-deelnemer Bas Eickhout had duidelijk wel een goede training gevolgd (helaas niet bij De Mediatrainers ). Daardoor wist hij zijn autoriteit goed over te brengen, ook al ben je het niet altijd met hem eens. Hij maakt zinnen af waarbij zijn stem daalt aan het einde van een zin en spreekt rustig. Daardoor is hij moeilijk te onderbreken en duwt hij non-verbaal zijn opponent in de hoek. De man van de PVV had niet de ervaring om zich uit die hoek te manoeuvreren.
Ook de VVD-lijsttrekker had het – hoewel hij natuurlijk veel meer ervaring heeft dan die PVV-kandidaat – ook lastig met Eickhout. Het gaat mij in deze nieuwsbrief niet om de inhoud (dit is geen politiek verhaal, maar een over het goed brengen van een kernboodschap), maar kijk eens op De Telegraaf naar dit stukje debat. De manier waarop de GL/PVDA-man zijn punt maakt, geeft hem een bepaalde autoriteit. Kijk ernaar en maak even je hoofd leeg wat je van de inhoud vindt. Let op verbaal, non-verbaal, stemgebruik; afwisseling in tempo en volume.
Nutteloze kennis
Gerben-Jan Gerbrandy (van D66) viel mij op door zijn achternaam. De grootvader van de D66-lijsttrekker was een neef van Pieter Sjoerds Gerbrandy, minister-president van Nederland in ballingschap ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Ik ben dol op nutteloze kennis. Hij liet zich te veel in debatjes lokken. Daardoor sluit je de kijker buiten. Is mijn beleving. Vertel je eigen verhaal en stoor je bij wijze van spreken niet eens aan de vraag.
Dirk Gotink van NSC liet zijn dossierkennis gelden, iets dat past bij die partij en dus behoorlijk on-brand was. Van de CDA’er weet ik alleen dat ik dacht: wat een keurige man, maar ben nu twee uur later vergeten wat zijn punten waren. Dat is waarschijnlijk ook feedback.
Leerzaam
Het leerzame van zo’n avond is dat je het belang van een kernboodschap ziet. Een boodschap die je ondersteunt met aanvullende boodschappen en vooral sprekende voorbeelden. De politici die met elkaar in de slag gaan, verliezen volgens mij de kijker. Ze gaan zo in elkaar op dat je als kijker buitengesloten wordt. Anna Strolenberg was, zoals gezegd, voor mij degene die dat het beste beheerste. Haar spreektempo is fijn; ze geeft heldere boodschappen (meer Europa) en maakt in voorbeelden duidelijk waarom zij haar standpunt urgent vindt. Met twee kibbelende mannen aan haar zijde ging zij er met de winst vandoor.
Dankbaar
BBB en PVV ben ik dankbaar. Ze leveren goed materiaal voor een mediatraining. Voor de PVDA en Volt geldt dat ook, maar dan positief.
Geen politieke voorkeur
Bovenstaande zegt niets over de politieke voorkeur van De Mediatrainers of van mijzelf. Ik heb met veel plezier naar het debat gekeken. Geen beter studieobject dan naar de gunst van de kiezer hengelende politici. Ik ben er dol op. Ga allemaal stemmen. Dat is misschien wel de belangrijkste kernboodschap van de avond. Wat die stem ook is.
En wil jij wel goed je kernboodschap voor het voetlicht brengen? Neem gerust contact op met De Mediatrainers: www.demediatrainers.nl
Belangrijkste tip? Gebruik ondersteunende punten en voorbeelden om je kernboodschap te versterken.